عبور دنباله‌داری درخشان‌تر از ماه از آسمان زمین

نوامبر و دسامبر سال آینده یکی از زیبا‌ترین رویدادهای نجومی رخ خواهد داد و ستاره دنباله‌داری به درخشانی ماه از نزدیکی زمین عبور خواهد کرد.

دنباله‌دار ISON طی ماه‌های نوامبر و دسامبر سال 2013 از نزدیکی زمین به شکلی عبور خواهد کرد که ساکنان نیم‌کره شمالی قادر خواهند بود آن را مشاهده کنند. درخشش این دنباله‌دار به اندازه‌ای است که شاید حتی بتوان آن را در نور روز نیز مشاهده کرد،‌از این رو به درخشان‌ترین دنباله‌دار قرن اخیر شهرت یافته‌است.

با این‌همه به نظر می‌آید این تنها سفر و آخرین سفر دنباله‌دار ISON به بخشهای درونی سامانه خورشیدی باشد زیرا محاسبه مسیر حرکت این دنباله دار نشان می‌دهد ISON در نهایت به سوی خورشید حرکت کرده و از نزدیکی آن عبور خواهد کرد که می‌تواند نتیجه ناخوشایندی برای این دنباله‌دار داشته باشد.

ISON درحال حاضر از پشت سیاره مشتری درحال حرکت به سوی بخشهای داخلی سامانه خورشیدی است و با نزدیک‌تر شدنش به زمین، این تکه یخی نمایشی بی‌نظیر را برای ساکنان زمین اجرا خواهد کرد، زیرا گفته می‌شود درخشش آن 15 بار از ماه بیشتر خواهد بود.

این دنباله دار توسط دو اخترشناس روس و با استفاده از تلسکوپ‌های ISON در روسیه کشف شده‌است. دنباله‌دار ISON با فاصله دو میلیون مایلی از سطح خورشید عبور خواهد کرد و در صورتی که از نزدیک شدن به خورشید جان سالم به در ببرد، برای مشاهده بازگشت دوباره‌اش به بخش‌های داخلی سامانه خورشیدی میلیون‌ها سال دیگر باید در انتظار نشست.

دنباله‌دارها گلوله‌هایی غبار‌آلود از یخ هستند که معمولا زادگاه آنها کمربند کویپلر، منطقه‌ای از اجرام یخی کوچک که آن‌سوی نپتون قرار دارند است. این دنباله‌دارها معمولا از مدار خود جدا شده و به بخشهای درونی سامانه خورشیدی پرتاب می‌شوند. این اجرام اجرامی بازتابنده نیستند، و تنها چهاردرصد از پرتوهای خورشید را بازتاب می‌دهند و با اینکه از زمین بسیار درخشان و سفید‌رنگ دیده می‌شوند، از سطحی سیاه برخوردارند.  

کشف هاله‌ای عظیم از گاز داغ به دور کهکشان راه شیری

ناسا به تازگی پرده از راز پدیده‌ای برداشته که می‌تواند عظمت و بی‌انتهایی جهان هستی را بار دیگر به همه یاد‌آوری کند.

ناسا به تازگی تصویری شبیه‌سازی شده و شگفت‌انگیزی را منتشر کرده که نشان می‌دهد کهکشان راه شیری، که زمین یکی از ذرات بسیار کوچک آن به شمار می‌رود، خود در میان ابری غول‌پیکر از گازهای داغ احاطه شده‌است، ابری که وسعت آن برابر صدها‌هزار سال نوری تخمین زده شده است. جرم تخمینی این ابر گازی با جرم تمامی ستاره‌های موجود در کهکشان راه‌شیری کاملا قابل مقایسه است.

اخترشناسان برای تخمین ابعاد این هاله گازی از تلسکوپ پرتو ایکس چاندرا استفاده کرده‌اند. درصورتی که ابعاد و جرم این هاله گازی تایید شود، دلیلی قابل قبول برای آنچه به مساله باریون‌های گم شده کهکشان شهرت دارد، کشف خواهد شد.

باریو‌ن‌ها ذراتی مانند پروتون‌ها و نوترون‌ها هستند که بیش از 99.9 درصد از جرم اتم‌های موجود در کهکشان را تشکیل می‌دهند. بررسی هاله‌های گازی دور‌افتاده و کهکشان‌ها نشان می‌دهد که مواد باریونی در دورانی که تنها چند میلیارد سال از عمر جهان گذشته بود وجود داشته‌اند و یک ششم جرم و تراکم جهان غیر قابل مشاهده یا ماده تاریک را تشکیل می‌داده‌اند.

گرداب ستارگان

عکسی جدید از کهکشان NGC 1187 که شکلی مارپیچی مانند کهکشان خودمان، کهکشان راه شیری دارد، و تنها 60 میلیون سال نوری از ما فاصله دارد.

ستاره‌های قدیمی، گاز و غبار در مرکز این کهکشان می‌درخشند، در حالیکه ستاره‌های جدید در نواحی آبی در بازوهای این کهکشان متولد می‌شوند.

ستاره‌ها همچنین در این جا می‌میرند. ستاره‌شناسان دو ابرنواختر، یا انفجارات ناشی از مرگ سیک ستاره یا کوتوله سفید، را در NGC 1187 شناسایی کرده‌اند.

دومین ابرنواختر کشف شده در این کهکشان که بر اساس اولین سال شناسایی آن نام SN 2007Y به آن داده شده است، را می‌توان به صورت نقطه درخشانی در نزدیک پایین این تصویر به سمت راست دید.

LiveScience

ترسیم بزرگترین نقشه سه‌بعدی از جهان هستی

اخترشناسان نقشه‌ای سه بعدی از جهان را ارائه کرده‌اند که پرجزئیات‌ترین نما را از آسمان‌ها نمایش داده و بزرگترین نقشه‌ای است که تاکنون از کل جهان قابل روئیت به وجود آمده است.

این نقشه که ماحصل تلاش 6 ساله پروژه Sloan Digital Sky Survay III یا SDSS III است بر اساس رصد تقریبا یک میلیون کهکشان در فاصله بیش از 12 میلیارد سال نوری از زمین به دست آمده است و در بعضی موارد برای محاسبه فاصله هزاران کهکشان جدا‌ از هم به صورت همزمان، در این پروژه از طیف‌نگار استفاده شده‌است.

به گفته دنیل انیشتین اخترشناس مرکز هاروارد اسمیتسونیان در بخش علوم نجوم کمبریج، ماساچوست، این تحقیق جدید وسیع‌ترین مطالعه‌ای است تا کنون انجام گرفته و حجم آن سه برابر بیشتر از حجم نسخه قبلی است. هدف نهایی بررسی یک چهارم از کل آسمان است و تا کنون تنها یک سوم از این هدف اجرایی شده‌است.

با استفاده از این نقشه که اطلاعات آن از رصد‌خانه آپاچی‌پوینت در نیومکزیکو گرد‌آوری شده‌است، انیشتین و همکارانش امیدوارند بتوانند درک بهتری از طبیعت انرژی تاریک، نیروی غیرمنتظره‌ای که منجر به منبسط شدن سریع جهان می‌شود به دست آورند.

به گفته انیشتین با ترسیم نقشه سه بعدی از کهکشان‌ها، امکان درک بهتر تاثیر انرژی تاریک بر روی روند تغییر تاریخ جهان به وجود خواهد آمد. تیم SDSS درحال حاضر دریافته‌ که فواصلی که آنها برای رصد خوشه‌های کهکشانی بررسی می‌کنند، حاوی مدل‌هایی از ساختار جهان است که انرژی تاریک را در بر می‌گیرد.

دانشمندان به واسطه محاسبه دقیق فواصل کهکشان‌ها توانستند نقشه صد‌ها خوشه‌ کهکشانی را با وسعت میلیون‌ها سال نوری ترسیم کنند. از آنجایی که نور کهکشان‌های دورافتاده برای رسیدن به زمین میلیاردها سال زمان صرف می‌کنند، میزان بالای جزئیات در این نقشه نشانی از چهره جهان را در سال‌های اولیه خلقت نمایش می‌دهد.

در اولین لحظات پس از خلقت جهان، تراکم ماده ناهمسان بود و به دلیل وجود گرانش، مواد متراکم‌تر جذب یکدیگر می‌شدند. طی گذشت زمان تضاد میان بخش‌های متراکم و کم تراکم‌ جهان به الگو‌های خوشه‌ای تبدیل شدند که امروزه قابل مشاهده‌اند.

درگذشت پیشگام علم اخترشناسی جهان

«سر برنارد لوول» از پیشگامان اخترشناسی رادیویی و بنیانگذار رصدخانه مشهور دانشگاه منچستر در سن 98 سالگی درگذشت.

این دانشمند انگلیسی در سال 1913 میلادی در شهر «گلاسترشایر» به دنیا آمد و پس از پایان تحصیلات آکادمیک نخست به دانشگاه بریستول و سپس به دپارتمان فیزیک دانشگاه منچستر پیوست.

به گزارش ایسنا، وی در زمان جنگ جهانی دوم به عنوان یک فیزیکدان جوان با تشکیل تیم تحقیقاتی، موفق به توسعه فناوری رادارها شد.

در سال 1957 میلادی با پیوستن به دانشگاه منچستر، رصدخانه مشهور «جوردل بانک» را تأسیس کرد و تلسکوپ عظیم رادیویی 76 متری این مرکز به پاسداشت تلاش های علمی به نام وی (Lovell Radio Telescope) نامگذاری شد.

این رصدخانه یکی از مراکز علمی مهم در حوزه تحقیقات بر روی تپ اخترها و آزمایش تئوری‌های مختلف فیزیک از جمله نظریه نسبیت انشتین محسوب می شود.

منبع : همشهری آنلاین