2 بالگرد مدل شاهد (ایران)

بالگرد شاهد 278 توسط صنایع دفاعی کشورمان در سپاه پاسداران توسعه داده و در سال 1380 آماده آزمایشات شد و در سال 1391 گواهینامه نوع (TC) صادر شد.

پس از آماده شدن برای تولید انبوه فناوری‌های این بالگرد به صنایع هواپیماسازی ایران منتقل و چندین فروند از آن وارد خدمت در نیروهای نظامی و غیرنظامی کشورمان شده است.

این بالگرد با ساختار ماژولار و با بهره‌گیری از روش‌های نوین طراحی و ساخت با استفاده از مواد مرکب پیشرفته در بدنه و پره‌های اصلی ساخته شده است. بدنه و ملخ‌های این بالگرد از جنس مواد مرکب غیر فلزی ساخته شده که علاوه بر کاهش وزن پرنده عدم ایجاد خوردگی و زنگ زدگی و در نتیجه امکان کار در محیط‌های گوناگون را به دنبال دارد.

این بالگرد با ساختار ماژولار و با بهره‌گیری از روش‌های نوین طراحی و ساخت با استفاده از مواد مرکب پیشرفته در بدنه و پره‌های اصلی ساخته شده است. بدنه و ملخ‌های این بالگرد از جنس مواد مرکب غیر فلزی ساخته شده که علاوه بر کاهش وزن پرنده عدم ایجاد خوردگی و زنگ زدگی و در نتیجه امکان کار در محیط‌های گوناگون را به دنبال دارد.

جذب و مستهلک کردن ارتعاشات تولیدی موتور و همچنین عمر و دوام بالاتر قطعات مربوطه نیز از ویژگیهای استفاده از این مواد پیشرفته می‌باشد که باعث کاهش هزینه‌های تعمیر و نگهداری در طول دوره عمر پرنده گشته و استفاده از این بالگرد کاملاً بومی را دارای صرفه اقتصادی بیشتری می‌کند.

البته کاهش وزن پرنده در اثر استفاده از مواد کامپوزیتی که از فلزات سبکتر هستند، باعث افزایش وزن بار قابل حمل این پرنده نیز می‌شود. همچنین استفاده نسبتاً‌ زیاد از سطوح شیشه‌ای در بدنه بالگرد علاوه بر کاهش وزن، وسعت دید بالایی برای خلبان و سرنشینان این بالگرد ایرانی به ارمغان آورده است.

فضای مناسب کابین این بالگرد، امکان حمل سه سرنشین در عقب و یک سرنشین در جلو، در کنار خلبان(در مجموع 5 سرنشین) را ممکن می‌سازد.

از جمله خصوصیات عملکردی این بالگرد می‌توان به سقف پرواز ایستایی یا IGE به 3960 متر، سقف پرواز ایستایی یا OGE به 2740 و سقف پرواز خدمتی 4115 متر، بیشترین نرخ صعود 6.5 متر بر ثانیه، بیشینه سرعت 226 کیلومتر بر ساعت، برد نهایی 650 کیلومتر و مداومت پروازی 4.3 ساعت اشاره کرد.

بالگرد شاهد 278 طولی معادل 11.84 متر، عرض 1.92 و ارتفاع 2.98 متر، جرم در حالت خالی 750 و بیشینه جرم برخاستن 1450 داشته و بیشترین توان موتور آن 420 اسب بخار است.

مداومت پروازی بیش از 4 ساعت، از نقات قوت این پرنده بومی در اجرای مأموریت‌های گشتی و نظارت هوایی است که در کنار برد بالای آن، نیاز به سوختگیری را کمتر کرده و مسافت قابل توجهی را تحت پوشش این پرنده قرار می‌دهد.

به علاوه سامانه کنترل پرواز آن دوگانه بوده و در نمونه های جدید به نمایشگرهای چند منظوره(MFD) رنگی و بزرگ در کابین قابل تجهیز است که موجب افزایش اطمینان پذیری این بالگرد ضمن کاهش زمان و هزینه تعمیراتی می شود در نیتجه شاهد278 بیشتر و سریعتر آماده عملیات خواهد بود.

مأموریت های اصلی شاهد 278 شامل گشت‌زنی و شناسایی در نیروهای مسلح، جابجایی فرماندهان و کنترل هوایی، آموزش خلبانی نظامی و تجاری، کنترل ترافیک شهری، آمبولانس هوایی و حمل مصدوم، گشت حفاظت محیط زیست، بازدید خطوط نفت و گاز و برق است.

---

بالگرد شاهد OH-78

بر مبنای همین توانمندی‌ها امروزه نمونه مسلح از این بالگرد توانمند نیز ساخته شده است. شاهد OH-78 نمونه‌ای از شاهد 278 است که به تسلیحات تهاجمی سبک از جمله یک یا دو پرتابگر 7تایی راکت های 2.75 اینچی(70 میلیمتری) که 500 تا 5هزار متر برد دارد و یک قبضه تیربار 12.7 میلیمتری دوربین دار در زیر بدنه مجهز شده است.

به علاوه یک سامانه اپتیکی دید در روز و شب مستقر بر سکوی پایدار شده دارای دو درجه آزادی برای امور نظارت هوایی به همراه سامانه ذخیره اطلاعات از دیگر تجهیزات قابل بکارگیری در شاهد OH-78 است.

به کمک تجهیزات و تسلیحات فوق، این بالگرد یک پرنده شناسایی مسلح قابل خواهد بود، مأموریتی که بالگردهای مختلفی در همین رده در دنیا برای آن ساخته شده است که برخی از آنها قابلیت شلیک موشک‌های ضد زره را نیز دارند.

تیربار مورد استفاده در این نمونه از نوع NSV است که 25 کیلوگرم جرم، برد مؤثر 1500 متر در برابر اهداف هوایی و 2 کیلومتر در برابر اهداف زمینی در صورت شلیک از زمین و نرخ آتش 700 تا 800 گلوله بر دقیقه دارد.

هر چند محل نصب این تیربار زیر دماغه خلبان را مجبور خواهد کرد تا در هنگام نشست و برخاست بیشتر دقت کند اما این شیوه نصب بی سابقه نبوده به طوری که در بالگرد رزمی آپاچی آمریکایی نیز توپ موجود در جلو دقیقاٌ با همین شکل نصب شده است ضمن اینکه در نمونه های اولیه بالگرد تهاجمی بومی شاهد 285 نیز همین شیوه نصب تیربار برای همین تیربار مورد استفاده قرار گرفته بود.

دوربین این تیربار با قابلیت زوم اپتیکی و بزرگنمایی تصویر هدف که در نمایشگر موجود در کابین قابل رؤیت است امکان هدفگیری دقیقتر و اصابت تعداد بیشتری گلوله به هدف و یا ضربه زدن به هدف با تعداد شلیک کمتر و صرف زمان هدفگیری کمتر را می‌دهد.

دوربین نظارتی نصب شده نیز که قبلاً در گزارش مستقلی به نمونه های مختلف تولید داخل آن پرداخته بودیم ضمن دارا بودن قابلیت دید در روز و شب و زوم اپتیکی و دیجیتال و فرستادن بی درنگ تصاویر به سایر واحدهای زمینی و هوایی ممکن است دارای مسافت یاب لیزری نیز باشد که در این صورت دقت آتش راکت های کم تعداد شاهد OH-78 را به نحو چشمگیری افزایش خواهد داد.

در مجموع باید گفت با ساخت نمونه شناسایی مسلح از بالگرد شاهد 278 این وظیفه از دوش بالگرد تهاجمی شاهد 285 برداشته شده و دست آن را برای اجرای مأموریت‌های تخصصی مانند نبرد با تجهیزات زرهی دشمن باز خواهد گذاشت و نیروهای مسلح ایران نیز نمونه جدید و مناسبی از بالگردهای تهاجمی را در اختیار خواهند داشت.

منبع : مشرق