ماه پر از آب است؟

مطالعات جدید روی نمونه سنگ هایی که آپولو 17 چهار دهه ی پیش با خود از ماه به زمین آورده بود نشان می دهد که شاید درون ماه صد برابر بیشتر از تصورات پیشین آب وجو داشته باشد. سه سال پیش وقتی که برای اولین بار خبر کشف آب درون ماه منتشر شد هیچ کس فکر نمی کرد که شاید ماه به اندازه ی دریا ی کارائیب آب زیر پوسته اش پنهان کرده باشد. این کشفیات جدید می تواند خیلی از تصورات قبلی در زمینه ی مبدا پیدایش ماه را با شک و تردید مواجه کند. تاپیش از این تصور عمومی بر این بود که ماه 4.5 میلیارد سال پیش در اثر برخورد جسمی در حدود ابعاد مریخ با زمین به وجود آمده است و بیشتر آبی که در سطح ماه یافت می شود هم حاصل برخورد ستاره های دنباله دار یخی به بزدیک ترین همسایه زمین بوده است.

کشف سیاره های شبیه زمین

ناسا برای نخستین‌بار سیاراتی را کشف کرده که شبیه زمین بوده و دور ستاره‌ای مشابه خورشید می‌چرخند.

این سیارات خارج از سیستم خورشیدی ما قرار دارند. سیارات مذکور که کپلر20 - e وکپلر20 -f نام دارند آنقدر به ستاره‌شان نزدیک هستند که نمی‌توان آنها را به‌عنوان منطقه قابل سکونتی که آب در آن وجود داشته باشد به‌شمار آورد. کپلرها کوچک‌ترین سیاراتی هستند که حول محور ستاره‌ای شبیه به خورشید در گردشند و حالت سنگلاخی دارند. این سیارات به این دلیل کپلرنام دارند که توسط تلسکوپ فضایی کپلر کشف شده‌اند.

کپلر20 - e اندکی کوچک‌تر از ونوس است و شعاع آن 0/87برابر بزرگ‌تر از شعاع زمین است؛ کپلر20 -f اندکی از زمین بزرگ‌تر بوده و شعاع آن 1/03برابر شعاع زمین است. 2سیاره تازه کشف شده درصورت فلکی لیرا و در یک سیستم پنج‌ستاره‌ای که کپلر 20 نام دارد قرارداشته و به اندازه 1000سال نوری از کهکشان ما فاصله دارند. کپلر 20 - e هر 6 روز یک‌بار و کپلر20 -f هر 19روز یک‌بار به دور ستاره‌شان می‌چرخند. این مدت زمان بسیار کوتاه این سیارات را به محیطی بسیار داغ و غیرقابل سکونت تبدیل می‌کند. دمای کپلر 20 -f‌ 800درجه فارنهایت و دمای کپلر20 - e بیش از 1400درجه فارنهایت است، دمایی که در آن شیشه ذوب می‌شود. فرانکویس فرسین از مرکز اختر فیزیک اسمیت سومیان کمبریج می‌گوید: هدف اصلی ما یافتن سیاراتی به اندازه زمین است که قابل سکونت باشند.

این اکتشافات جدید به ما ثابت کرد که چنین سیاراتی وجود دارد و ما می‌توانیم نمونه‌های دیگری را شناسایی کنیم. اطلاعات به دست آمده نشان می‌دهد سیستم سیاره‌ای مذکور با سیستم خورشیدی ما تفاوت دارد چراکه در سیستم خورشیدی ما سیارات سنگلاخی و کوچک در مدارهای نزدیک‌تر به دور خورشید می‌چرخند و سیارات مملو از گاز و بزرگ‌تر در مدارهای دورتر قرار دارند؛ اما در سیستم مذکور هیچ نظم و ترتیبی وجود ندارد. دانشمندان هنوز کشف نکرده اند چگونه این سیستم تکامل یافته است و گمان می‌کنند سیارات به‌طور جداگانه و دور از ستاره خود شکل گرفته و سپس در داخل مدار قرار گرفته‌اند مانند ارتباط متقابلی که سیارات با سطح مواد تشکیل دهنده‌شان دارند. دانشمندان ناسا برای تعیین صحت ودرستی مشاهدات تلسکوپ فضایی کپلر پیرامون 2سیاره تازه کشف شده، از برنامه رایانه‌ای به نام بلندر استفاده کرده و این دو سیاره را شبیه‌سازی‌ کردند تا بتوانند سایر پدیده‌های اختر فیزیکی آنها را نیز مورد بررسی قرار دهند. آنها در آخرین بررسی‌های خود از کشف سیاره دیگری به نام کپلر22-b نام بردند که به‌نظر می‌رسد قابل سکونت باشد. این سیاره آنقدر بزرگ است که سطح آن نمی‌تواند به‌صورت سنگلاخی باشد.

کوچک ترین سیاه چاله فضایی رصد شد

تیمی بین المللی از ستاره شناسان با استفاده از یک کاوشگر پرتوهای ایکس ناسا کوچکترین سیاه چاله ای را که تاکنون شناخته شده است، شناسایی کردند

این محققان برپایه اطلاعات جمع شده توسط "اکتشاف گر زمان سنجی پرتو ایکس رسی" (RXTE) ناسا نوع ویژه‌ای از پرتوهای ایکس با عنوان "ضربان قلب" را مورد بررسی قرار دادند. علت انتخاب این نام برای این نوع از پرتوها این است که شباهت بسیاری به امواج الکتروکاردیوگرام دارند.

این منطقه که این ستاره شناسان بین المللی بر روی آن تحقیق کردند IGR J17091-3624 نام دارد که یک منظومه دوتایی متشکل از یک ستاره عادی و یک سیاه چاله است که جرم آن می‌تواند کمتر از سه برابر جرم خورشید باشد.

به گزارش خبرگزاری مهر، گازهای این ستاره به سمت سیاه چاله گسیل می‌شوند و حلقه‌ای را در اطراف آن می‌سازند. مواد درون حلقه، گاز را تا دمای میلیون‌ها درجه گرم می‌کنند که این دما به اندازه کافی برای گسیل پرتوهای ایکس کافی است.

تغییرات دوره‌ای مشاهده شده در شدت این پرتوهای ایکس بازتابش فرایندهایی هستند که در داخل دیسک گاز رخ می‌دهند.

این دانشمندان معتقدند که تغییرات سریع‌تری نیز در نزدیکی افق حوادث سیاه چاله رخ می‌دهد. "افق حوادث"، منطقه‌‌ای از فضازمان است که در آنجا تمام مرزهای فضا به شدت تحت تأثیر سیاه‌ چاله قرار می‌گیرد و اگر جسمی وارد این منطقه شود، سرانجام روی تکینگی یا مرکز سیاه چاله سقوط می‌کند. افق حوادث بخشی از مناطق خارجی سیاه چاله است.

ستاره شناسان در مدت انفجاری که در سال 2003 رخ داد با این منظومه دوتایی آشنا شدند. اطلاعات بایگانی شده توسط ماموریت‌های فضایی یک فعالیت شدید را هر چند سال یکبار از این منظومه نشان می‌داد. تازه‌ترین این فعالیت‌ها در فوریه گذشته آغاز شد.

این منظومه در جهت صورت فلکی کژدم قرار دارد اما مسافت آن هنوز دقیقاً مشخص نشده است. باوجود این برپایه ارزیابی‌ها می‌تواند در فاصله حداقل 16 هزار سال نوری و حداکثر 65 هزار سال نوری از زمین واقع شده باشد.

تغییرات پرتوهای ایکسی که در طول هر ضربان قلب توسط RXTE مشاهده شد، نشان می‌دهد که داخلی‌ترین منطقه حلقه اطراف سیاه چاله به اندازه‌ای پرتو ساطع می‌کنند که برای به عقب راندن گاز بیرونی کافی باشد و بتواند یک باد شدید به طرف خارج رانده و جریان به سمت داخل را قطع کند.

به این ترتیب، حلقه داخلی به حدی درخشان و گرم می‌شود که پرتاب ماده به طرف بیرون را دوباره از سر گیرد. کل این فرایند در مدت 40 ثانیه رخ می‌دهد.

رصد کوچک‌ترین سیاه چاله تاکنون شناخته شده تیمی بین المللی از ستاره شناسان با استفاده از یک کاوشگر پرتوهای ایکس ناسا کوچک‌ترین سیاه چاله‌ای را که تاکنون شناخته شده است شناسایی کردند.

کرمچاله ها

به نظر می رسد در نظریه کرمچاله ها که به آن ها پل انیشتین- رازن هم گفته می شود، احتمال بییشتری برای سفر در زمان وجود داشته باشد. اگر این نظریه حقیقت داشته باشد نه تنها به این وسیله می توان در زمان سفر کرد بلکه از روی ساعت زمینی نیز می توان چندین سال نوری سفر کرد. نظریه کرمچاله ها بر پایه ی تئوری نسبیت انیشتین بنا شده است که در آن گفته شده است که در زمان فضایی، انحنا های بی شماری وجود دارد. برای درک نظریه کرمچاله ها کافی است تصور کنید دو نفر دو سر یک ملحفه را گرفته اند و می کشند. حال اگر یک نفر دیگر یک توپی را به وسط ملحفه بیندازد، این توپ به وسط ملحفه می رسد و انحنایی را در ملحفه به وجود می آورد. حال اگر یک تیله روی لبه ی ملحفه گذاشته شود، مستقیماً از طریق انحنایی که توپ به وجود آورده است به طرف آن کشیده می شود. با این مثال می توان به خوبی متوجه شد که اگر فضا به جای چهاربعدی بودن، به صورت یک لایه ی دو بعدی روی هم قرارگرفته و فضایی خالی بین دولایه وجود داشته باشد، وجود توپ در لایه ی بالایی انحنایی را ایجاد می کند که اگر همین میزان جرم به لایه ی پایینی درست در همان نقطه فشار آورد، تونلی به وجود خواهد آمد که انگار بین زمان و مکان میانبر زده شده و از طریق آن می توان در زمان سفر کرد.

سیاه چاله ها

وقتی ستاره هایی که اندازه آن ها چهار برابر حجم خورشید است، به انتهای زندگی خود می رسند، تمامی انرژی خود را می سوزانند و تحت فشار جرم سنگین خود قرار می گیرند و چون از درون فشرده می شوند، منفجر شده و به این حادثه انفجار سیاه چاله گفته می شود. میدان جاذبه ی این سیاه چاله آن قدر بالا است که حتی نور هم نمی تواند از آن فرار کند و هر چیزی که نزدیک این سیاه چاله باشد بلعیده می شود. در مجموع دو نوع سیاه چاله وجود دارد که می توان آن ها را به یک قیف بستنی تشبیه کرد. یک نوع از این سیاه چاله ها تنها یک راه ورودی دارد و در انتها مسدود است و هر چیزی که در داخل آن باشد را نابود می کند. در نوع دیگر، ته سیاه چاله که شبیه بستنی قیفی است، باز است و هر چیزی که داخل آن شود را با فشار به بیرون پرتاب می کند و این دقیقاً همان چیزی است که دانشمندان باور دارند به وسیله آن می شود در زمان سفر کرد.